Thiết Kế Thi Công Hòn Non Bộ 

Hòn non bộ đã xuất hiện từ rất lâu trong không gian nhà của người Việt và nhiều dân tộc Á Đông khác. Thú chơi này đã trở thành một trào lưu phổ biến và ai cũng có thể chơi được bất kể giàu nghèo. Tuy phổ biến là thế, nhưng khi chơi hòn bộ cũng nên để ý đến cách thiết kế và bày trí sao cho hợp phong thủy để mang vượng khí vào nhà. Bài viết dưới đây, Ninh Bình Stone sẽ hướng dẫn bạn cách xây dựng để có một tác phẩm hòn non bộ đẹp, nghệ thuật, chuẩn phong thuỷ.

Tổng quan về nghệ thuật chơi hòn non bộ

Hòn non bộ là gì?

Hòn Non bộ (Chữ Nôm: 𡉕𡽫部) là nghệ thuật xây dựng, sắp đặt, thu nhỏ, đưa những ngọn núi to lớn ngoài tự nhiên vào trong các vườn cảnh (giả sơn) để phục vụ mục đích thưởng ngoạn trong cuộc sống. Non bộ là một thú chơi của không chỉ của người Việt mà còn là của nhiều dân tộc trên thế giới. Trong nghệ thuật vườn cảnh Á Đông, người Nhật Bản có bonkei, người Trung Hoa có penjing. Cả hai là “bồn cảnh” (chữ Nho: 盆景) tương tự như cách chơi Non bộ ở Việt Nam nhưng riêng người Việt phát triển lối kết hợp chặt chẽ thành phần nước, còn người Nhật và Hoa lại chú trọng đến yếu tố cây xanh.

Lịch sử và nguồn gốc của hòn non bộ

Có nhiều tài liệu gốc và gốc tích hòn non bộ nhưng theo tài liệu được nhiều người công nhận nhất của Võ Văn Chi, Dương Ngọc Minh, Trịnh Minh Tân thì lịch sử chơi non bộ được bắt nguồn từ đời nhà Hán (Trung Quốc) hiện nay. Sự phát triển của nghệ thuật non bộ phát triển nó được thể hiện qua các tranh sơn thủy, thơ văn ca tụng cảnh núi non, sông nước và những hiểu biết nhiều về mỹ học,… Đặc biệt là trong tác phẩm “cấu thạch vi sơn” (dựng đá làm núi) hay các bức họa trên tường đời Đông Hán chẳng hạn.

Hòn non bộ nó đã bắt đầu thể hiện được sự khung cảnh núi non một cách chân thực nhất, hùng vĩ nhất cùng cảnh sơn thủy hữu tình vào thời nhà Đường (năm 618-907). Đây cũng chính là giai đoạn phát triển nhanh mạnh mẽ nhất của tranh sơn thủy và lý luận mỹ học bấy giờ.

Ở Việt Nam chúng ta từ những năm 2879 TCN, chúng ta đã có mối giao thương với đất nước Trung Quốc. Đến thời kỳ nước ta bị xâm lấn thì nền văn hóa Trung Quốc lại càng du nhập nhiều hơn vào Việt Nam nước ta. Thế nên chính vì từ những nguồn gốc ấy mà nghệ thuật thiết kế non bộ ở nước ta đã bắt đầu hình thành và sự chịu ảnh hưởng của người Trung Hoa rất nhiều.

Sự phát triển của hòn non bộ

Hòn non bộ ngày càng được mọi người ưa chuộng thiết kế trong cảnh quan sân vườn để có thể tạo nên những nét độc đáo hơn trong kiến trúc. Không những được thông dụng ở các khu di tích, chùa chiền,… mà những tác phẩm non bộ ngày nay còn không thể thiếu khi thiết kế sân vườn tại những biệt thự đầy sang trọng, công trình cảnh quan,… Thi công thiết kế hòn non bộ với bàn tay tài hoa, khéo léo của các nghệ nhân, thổi hồn vào các hòn giả sơn giúp tạo nên một phong cảnh rất nên thơ mà lại hùng vĩ ngay trong tầm mắt người thưởng ngoạn.

Đá – linh hồn của nghệ thiết kế hòn non bộ

Đá góp phần rất lớn trong việc tạo nên một thiết kế đẹp, mỗi một loại đá mang một đặc điểm riêng và phù hợp với những phong cách thiết kế hòn non bộ đẹp khác nhau. Cùng Ninh Bình Stone điểm qua một số loại đá làm hòn non bộ sân vườn cơ bản sau:

Đá san hô: Đá san hô được mệnh danh là vật phẩm quý giá mà thiên nhiên ban tặng cho con người. Nó thuộc dòng đá quý cao cấp và có giá thành đắt đỏ nhất. Những tiểu cảnh non bộ làm từ loại đá này luôn có giá lên đến hàng trăm triệu đồng bởi lẽ, Được hình thành từ loại san hô có màu sắc đặc trưng nên dễ nhận biết. Phổ biến là đá san hô đỏ, đá san hô trắng và san hô xanh. Đặc tính xốp nhẹ dễ cắt xẻ tạo hình và giữ được nước tốt nên có thể trồng cây trên loại đá này. Tạo ra tính thẩm mỹ cao và nét đẹp khác hẳn những loại đá khác.

Đá tuyết sơn: Loại đá này sở hữu đặc điểm của cả vân thạch và hình thạch. Sự độc đáo và bắt mắt của nó được tạo nên bởi vân đá màu trắng đen nối liền, xen kẽ nhau. Khi sử dụng đá tuyết sơn để làm tiểu cảnh non bộ người thưởng thức sẽ cảm nhận được sự hùng vĩ của thiên nhiên. Đồng thời tạo ra cảm giác gần gũi mộc mạc đậm chất tự nhiên.

Đá da voi: Đá da voi được lựa chọn rất nhiều trong việc xây dựng hòn non bộ. Nó phân bố phổ biến, dễ tìm kiếm và giá mềm hơn so với đá san hô. Nên chi phí xây dựng hòn non bộ cũng không quá tốn kém. Đặc biệt đá san hô thích hợp với cả hòn non bộ khô và ướt. Những hòn non bộ làm từ đá này có hình dáng sọc đá giống như da voi. Tạo nên sự khác biệt và thu hút với người thưởng thức, với tính cứng nên đá da voi khó tạo hình và khả năng hút giữ nước không được tốt. Nên cần phải tưới nước thường xuyên hơn cho hòn non bộ làm từ loại đá này.

Đá cuội: Đá cuội là một trong những loại đá được ưa chuộng khi thiết kế thi công hòn non bộ. Loại đá này có bề mặt nhẵn nhụi, không góc cạnh, vàng nhạt, trọng lượng nặng hơn loại đá khác nên rất dễ nhận biết. Hòn non bộ bằng đá cuội đem đến vẻ đẹp tự nhiên, gần gũi. Bởi sự gắn kết hài hòa của từng viên đá xếp chồng lên nhau. Từ đó thể hiện được rõ cái hồn của tiểu cảnh và tính cách của gia chủ.

Đá vôi: Đá vôi thích hợp với kiểu thiết kế non bộ ướt vì trong tiểu cảnh này tính cứng của đá vôi sẽ tạo nên các mạch nước tự nhiên nhất. Tuy nhiên thời gian tạo hình lâu hơn và cần sự tỉ mỉ hơn. Tiểu cảnh non bộ bằng đá vôi vẫn được ưa chuộng bởi giá thành rẻ và dễ kiếm tìm.

Đá tai mèo: Đá tai mèo rất đa dạng về hình dáng và kích thước với cạnh sắc bén, có màu sắc xám. Vì thế, người thiết kế có thể tạo hình phong phú cho kích thước hòn non bộ lớn hay nhỏ. Đặc điểm riêng của loại đá này là ít bị rêu bám lên bề mặt nên được mọi người yêu thích sử dụng.

Đá vàng: Đá vàng được đặt tên vì màu sắc của nó là màu ấm áp tạo nên sự trang trọng, đẳng cấp. Khi dùng đá này làm non bộ giúp cây sẽ được nổi bật hơn, trang điểm cho không gian thêm phần sinh động, hội tụ màu sắc thiên nhiên.

Đá xanh: Đá xanh cũng là một trong những loại đá dùng phổ biến trong thiết kế hòn non bộ. Nó có màu sắc mát mẻ và cổ kính rất hợp với những ai yêu thích sự tĩnh lặng và đơn giản. Hai màu đặc trưng là màu xanh rêu và xanh đen. Tùy theo sở thích và phong thủy khách hàng lựa chọn màu đá cho phù hợp với không gian và cảnh quan sân vườn.

Nguyên tắc cơ bản để tạo dựng thi công hòn non bộ

Thiết kế thi công hòn non bộ cũng cần phải tuân theo các quy luật trong tự nhiên và nhân sinh quan. Tiểu cảnh hòn non bộ không thể tùy tiện bố trí mà cần tuân theo một số nguyên tắc cơ bản sau:

Về tỉ lệ

Một hòn non bộ đẹp trước hết phải là một tiểu cảnh có bố cục tỷ lệ hài hòa. Độ lớn của tổng thể phải hài hòa với không gian cảnh quan sân vườn và công trình chính của gia chủ. Đối với riêng hòn hon bộ, thì tỉ lệ độ rộng của chân núi, thân núi phải cân đối với chiều cao của đỉnh núi.

Về tạo hình

Tạo hình thế núi non bộ thì cũng cần tính đến các yếu tố của quy luật vật lý. Tỉ lệ núi thẳng, nghiêng cũng cần có đối trọng. Trong quá trình tạo dựng, cần bố trí cùng một hướng với các loại đá giống nhau. Đây cách để bố trí tiểu cảnh non bộ giống với trong tự nhiên nhất.

Quy tắc tạo khe, rãnh trong hòn non bộ

Một hòn non bộ được xếp chồng lên nhau bởi nhiều lớp đá. Mỗi hòn đá sẽ có hình thù khác nhau và không thể vừa khít mà sẽ tạo ra các khe, rãnh. Khi thi công, đá xếp thành non bộ không được bố trí tùy tiện. Nếu xếp đá mà tạo ra những khe, rãnh theo chiều ngang thì đó là điều tối kỵ và trong tự nhiên không thể có những kiều này. Các khe, rãnh tự nhiên sẽ nằm theo chiều dọc. Bởi qua thời gian, nước mưa sẽ chảy qua các non bộ xuống phía dưới mới tạo thành các khe, rãnh.

Chọn đá làm hòn non bộ

Đá được chọn thường là các loại đá già, lâu năm và ít bị hao mòn, xâm thực nữa. Vì thế độ ổn định của tiểu cảnh hòn non bộ sẽ được đảm bảo lâu dài. Nếu kết hợp các loại đá bọt hay đá non với đá già tại những vị trí tạo thành kết cấu chính thì nguy cơ sập hòn non bộ là rất cao. Hoặc sau một thời gian sử dụng, các loại đá non sẽ bị bào mòn, phân hủy sẽ làm hỏng kết cấu và gây ra tường hợp núi hoặc vỡ hòn non bộ.

Trồng cây trên tiểu cảnh non bộ

Một tiểu cảnh non bộ sẽ hơi đơn điệu nếu chỉ có các yếu tố đá và nước. Tính thẩm mĩ sẽ được tăng lên nếu như biết kết hợp thêm một số loại cây xanh. Điều quan trọng nhất cần chú ý là cây trồng ở chân hoặc thân núi không được cao hơn đỉnh của hòn non bộ. Để cây trồng phát triển ổn định thì người ta có thể tạo hốc ở chân hoặc thân núi, thêm 1 chút đất và trồng cây vào đó. Hoặc trồng trực tiếp cây trên đá nhưng tại vị trí trồng cần cân nhắc đục lỗ trên các loại đá bọt hoặc đá tự thấm nước. Các loại đá này có những mạch nhỏ bên trong mà mắt thường ko thấy được, ở đó sẽ có đủ nước cho cây sinh trưởng.

Các mẫu hòn non bộ đẹp nhất

Hòn non bộ đơn giản mini

Khác với hòn non bộ truyền thống được sử dụng để tạo điểm nhấn không gian dưới chân cầu thang, giếng trời hay sân vườn; hòn non bộ mini để bàn làm việc được các gia đình, doanh nhân yêu thích đặt trong văn phòng bởi sự gọn nhẹ, không thi công cầu kỳ lại dễ dàng sử dụng mà vẫn mang lại phong thủy tốt.

Hòn non bộ mini được mô phỏng từ hòn non bộ truyền thống nhưng với kích thước nhỏ hơn để phù hợp với kích thước bàn làm việc. Việc thiết kế hòn non bộ mini được thể hiện qua bàn tay khéo léo của các nghệ nhân với các chi tiết từ lớn đến nhỏ nhất một cách sắc nét, rõ ràng.

Với cảnh sắc sinh động, màu sắc tươi mát cùng nghệ thuật tạo hình độc đáo, hòn non bộ mini góp phần làm cho không gian làm việc trở nên thư giãn và mang lại tinh thần thoải mái, tránh cảm giác ngột ngạt, chật hẹp.

Hòn non bộ trong nhà

Với những căn nhà diện tích khiêm tốn ví dụ như nhà phố thì không có đủ không gian để xây hòn non bộ ngoài trời. Đó là lý do những hòn non bộ mini trong nhà được ra đời. Với tỷ lệ thu nhỏ, diện tích không quá 2m2 nên có thể dễ dàng đặt trong nhà. Thông thường, những hòn non bộ này sẽ kiêm luôn bể cá cảnh. Do vậy có thể phối cảnh một thủy cung sinh động hoặc một khung cảnh sơn thủy hữu tình. Điều này tùy thuộc vào sở thích của gia chủ mà có sự bố trí khác nhau.

Một điểm lưu ý khi chơi tiểu cảnh trong nhà chính là cấm kỵ đặt tiểu cảnh nước dưới gầm cầu thang. Tuyệt đối không đặt bể cá, hòn non bộ có hồ nước/thác nước dưới gầm cầu thang nếu muốn gia đình được yên ổn.

Hòn non bộ ngoài trời

Đây là loại hình non bộ phù hợp cho những gia chủ có diện tích sân vườn rộng rãi. Diện tích để xây non bộ ngoài trời từ vài mét vuông lên đến vài chục mét vuông. Thực tế không có quy định bắt buộc về kích thước xây dựng. Chỉ cần hài hòa với diện tích căn nhà là được.

Vị trí xây dựng non bộ mang những ý nghĩa khác nhau ngoài việc làm đẹp. Nếu non bộ được xây trước nhà, đó sẽ là bức bình phong che chắn cho gia chủ khỏi những tà khí. Chặn đứng và luân chuyển những điều không tốt ra khỏi trạch phần. Giúp cho cuộc sống của gia chủ luôn thịnh vượng, an bình. Vị trí này, bạn không nên xây kích thước quá lớn so với kích thước ngôi nhà. Tránh để non bộ che khuất toàn bộ mặt tiền.

Nếu hòn non bộ xây dựng phía sau nhà, bạn nên xây với kích thước lớn, đồ sộ. Chúng sẽ trở thành điểm tựa vững chắc cho căn nhà bạn. Trong phong thủy, thế nhà dựa núi được gọi là “hậu chẩm”, mang ý nghĩa vững vàng, kiên cố.

Quy trình thiết kế, thi công hòn non bộ đẹp tại Ninh Bình Stone

B1: Tư vấn khách hàng về các mẫu hòn non bộ để khách hàng lựa chọn mẫu phù hợp

B2: Trao đổi về yêu cầu thiết kế của khách và nhận yêu cầu thiết kế

B3: Khảo sát hiện trạng nơi thi công hòn non bộ

B4: Thống nhất với khách hàng ý tưởng

B5: Tiến hành thiết kế bản vẽ 3D gửi khách hàng duyệt, chỉnh sửa

B5: Thống nhất lần cuối cùng bản vẽ với khách hàng

B6: Tiến hành thi công hòn non bộ kịp tiến độ công trình

• Xác định diện tích hòn non bộ, chuẩn bị nguyên vật liệu
• Di chuyển đến địa điểm thi công
• Đội ngũ thợ tiến hành thi công, lắp đặt hòn non bộ

Hy vọng rằng với những chia sẻ của Ninh Bình Stone sẽ giúp cho bạn đọc có thêm nhiều kiến thức cũng như quy trình xây dựng hòn non bộ đơn giản thỏa mãn đam mê của mình. Nếu cần tư vấn hay báo giá hòn non bộ, quý khách vui lòng liên hệ với chúng tôi qua hotline 0971 532 299 để được hỗ trợ tận tình nhất!